top of page
Djis un Pensamentu. Kolekshon di poesia i prosa poétiko. Tomo I: Introductie
wpf9c31f2a_06.png

Poetry is when an emotion has found its thought and the thought has found words.

                                                                                                               Robert Frost

 

  

Een geliefde vorm van literatuur is poëzie. Daarom schrijf ik naast poëzie ook proza, maar dan in poëtische vorm. Literatuur heeft wereldwijd verschillende literaire stromingen gekend, verschillende -ismen. Het interessante is dat veel van die bewegingen keer op keer een reactie waren op eerdere bewegingen. Er was neoclassicisme waar alles op rede was gebaseerd en er geen plaats was voor gevoelens. Dit is precies wat overheerst in de literaire beweging die erop volgde in de eerste helft van de 19e eeuw, de periode van de Romantiek.

De romantiek was een zeer belangrijke literaire beweging in de wereldliteratuur die bijna gelijktijdig in Engeland en Duitsland werd geboren en door Frankrijk, Spanje en Italië ging. Enkele van de essentiële kenmerken van de romantiek waren de terugkeer naar de thema's van de middeleeuwen, de vraag naar artistieke vrijheid, de herwaardering van de natuur (wild landschap), religieuze thema's en natuurlijk het belang van gevoelens.

In tegenstelling tot het neoclassisme met zijn klassieke thema's, waren het hartstocht en instincten die telden, de enige levenswet. Gevoelens van depressie overheersten gevoelens van geluk. Zijn stijl was om emoties te uiten. De neoklassiekers schreven voor een minderheid, terwijl de romantici voor een meerderheid schreven.

Het belangrijkste hier waren intieme gevoelens. Muziek speelde hier een heel belangrijke rol. Mensen als Ludwig van Beethoven, Franz Schubert, Franz Liszt, Frédéric Chopin en Felix Mendelssohn waren erg populair en beroemd. Op het gebied van literatuur zetten de Franse schrijver Víctor Hugo, de Engelsen William Blake en Lord Byron en de Spanjaarden José de Espronceda en José Zorrilla de toon.

Na de romantiek, dat wil zeggen in de tweede helft van de 19e eeuw, was er Realisme dat opnieuw een reactie was op eerdere bewegingen. De realisten kwamen in opstand tegen de absurde ideeën van de romantici en concentreerden zich bijna uitsluitend op alledaagse problemen. Hun stijl was natuurlijk en ingetogen. Onder de Franse realisten waren Honoré de Balzac en Gustave Flaubert. Er waren ook enkele Engelse realisten zoals Charles Dickens en Mary Ann Evans (beter bekend onder het pseudoniem George Eliot), Lev Tolstoy uit Rusland en Mark Twain uit Amerika.

Een literaire beweging die we zien in ons gebied, de Caraïben en Latijns-Amerika, die begon in 1888, is de beweging Modernisme, die een Spaans-Amerikaanse beweging is en die ook een reactie is tegen de beweging Realisme die eraan voorafging. Een belangrijk punt van het modernisme is "schoonheid". Het succes van het modernisme zit in zijn poëzie. Rubén Darío wordt beschouwd als de beroemdste modernist die er was. De modernisten ontsnappen aan de realiteit.

In de 20e eeuw, ook wel de eeuw van de oorlog genoemd, zie je verschillende literaire innovaties waar politieke problemen en typische gebruiken van een land de boventoon voerden. Het imperialisme had de overhand.

Dat is maar een klein deel om te illustreren dat er in de literatuur keer op keer literaire stromingen en thema's waren die elkaar tegenspraken. Het is alsof auteurs, en meer specifiek dichters, zich in een gietvorm probeerden te passen, maar moesten beseffen dat ze niet helemaal blij waren met die stijlen.

Ik heb altijd van poëzie gehouden. Poëzie is een heel unieke uitingsvorm.

Voor mij zijn alle poëzie gedachten die in poëtische vorm worden uitgedrukt. Door de geschiedenis heen zijn er altijd verschillende nieuwe soorten versificatie geweest. Maar voor mij toont een echte dichter zijn meesterschap niet alleen wanneer hij de kunst van het versificeren kan beheersen of wanneer hij moeilijke gedichten kan schrijven die niemand kan begrijpen, maar wanneer hij erin slaagt de emoties over te brengen die de lezer voelt na het lezen van zijn gedicht. Welnu, poëzie is voor mij gedachten die werkelijkheid worden, door de emoties die worden vastgelegd door de ontvanger, die de lezer of de luisteraar kan zijn.

Ik begon rijmpjes te schrijven toen ik acht jaar oud was. Toen ik ongeveer 12 jaar oud was, begon ik met het schrijven van gedichten. Tot op de dag van vandaag heb ik veel plezier in deze hobby. Maar net als de neoklassiekers schreef ik altijd voor een minderheid, die in mijn geval uit slechts één persoon bestond: ik.

Ik schreef zelfs een gedicht toen ik veertien was, genaamd Slechts voor mij.

Vervolgens wil ik het met je delen:

 

 

Als ik alleen zit

en heb niets te doen,

pak ik gewoon een pen

en begin iets nieuws te schrijven.

 

Soms moet ik veel nadenken

om een ​​gedicht of een lied te schrijven.

Maar meestal

schrijf ik gewoon meteen iets.

 

Ik kan gewoon niet uitleggen

waarom ik dit zo graag doe.

Ik pak gewoon een pen

en daarna kan ik niet meer stoppen.

 

Mijn gedichten zijn heel bijzonder.

Voor mij hebben ze iets echts.

En dat is de bedoeling.

Ze zijn geschreven slechts voor mij.

 

Toen ik ouder werd en diepere gedichten begon te schrijven en ook omdat mensen me aanmoedigden, begon ik na te denken over publiceren. Ik schrijf over alles een beetje. Op alle gebieden en in allerlei onderwerpen. Van misschien wel de meest onbeduidende tot de meest serieuze ding. Mijn gedichten zijn veelzijdig, bedoeld voor adolescenten en volwassenen, en je vindt er thema's uit alle literaire stromingen in terug.

Ik hou ook erg van experimenteren als ik een gedicht schrijf, omdat ik van taal houd. Daarom heb ik dit boek gestructureerd door middel van vele uitdrukkingen. Elk hoofdstuk behandelt een uitdrukking. Zo behandelt het hoofdstuk met de titel Ku mil amor [Met veel liefde] verschillende liefdesgedichten op verschillende niveaus. In Tanten tin bida tin speransa [Terwijl er leven is, is er hoop] vind je gedichten in een ontspannen sfeer, met thema's die je motiveren, of met een religieus tintje, of zoals de naam aangeeft met een positieve toon. Tempu lo mustra [De tijd zal het leren] handelt over gedichten waarin de factor tijd een belangrijke rol speelt. Alleen de tijd kan uitwijzen wat het lot zal brengen. In Kada planchi ta kue awa na su rais [Elke plant krijgt water via zijn wortels] vind je verschillende gedichten over de natuur; of het nu bomen of planten zijn, of de menselijke natuur waar, zoals het gezegde luidt, de mens rekening wil houden met zichzelf, zijn land of zijn volk. Rékentin Pas! [Niets anders te doen!] Kan worden gezien als een hoofdstuk van rouw of weeklacht, evenals een uitdrukking van iets dat tot een einde is gekomen.

 

Un boka bisa otro [Vertel het verder] is een prachtig hoofdstuk met korte gedichten, rijmpjes, zinnen in wereldberoemde stijlen met diepe en doordachte thema's, maar ook licht en leuk om te entertainen. Hier vind je Japanse stijlen zoals de beroemde Haiku, Senryu en Sedoka. Er is ook Naani, die erg beroemd is in India, waar dichters die in Andhra Pradesh wonen over hem schrijven in hun Telugu-taal. Telugu is de derde meest gebruikte taal in India, na Hindi en Bengaals. Limerick, afkomstig uit Ierland, is ook inbegrepen. Er is ook Cinquain, of Amerikaanse limerick, een innovatie van een kwintet van de dichter Adelaide Crapsey. Het komische vers Clerihew, gemaakt door de Engelsman Edmund Clerihew Bentley op 16-jarige leeftijd en die erg populair is bij tieners moest worden opgenomen. Er is aforisme, septolet en nonet.

Ik heb dit hoofdstuk in mijn boek opgenomen, omdat de poëziekunst voor mij een breed gebied en allerlei onderwerpen bestrijkt. Poëzie mag niet te serieus, te zwaar of te lang zijn. En aangezien ik zelf een persoon ben die dol is op lachen en van gelukkige dingen houdt, heb ik het toegevoegd. Ik denk dat dit hoofdstuk ook iets van mijn karakter weerspiegelt. Dit hoofdstuk is het product van mijn eigen inspiratie en verbeelding. Als beroep kan ik vertaler zijn, maar als het gaat om het schrijven van poëzie heb ik veel fantasie en ik kopieer of vertaal niets uit een andere taal. Het feit dat ik nieuwsgierig ben en altijd wil leren laat me  experimenteren, maar ik wil altijd mijn eigen werk maken. En onze "dushi" [lieve] Papiaments is een taal die rijk genoeg is om ons stof tot nadenken te geven.

Na de Kolekshon di Poesia [Poëziecollectie] komt de Kolekshon di Prosa Poétiko [Poëziecollectie]. Dit gaat over het genre van poëtisch proza, waar je een combinatie van proza ​​en poëzie kunt vinden. Het is een genre waarover nog niet is besloten hoe het te definiëren. Enerzijds wordt gezegd dat het proza ​​is dat poëtisch is geschreven, waarbij er geen pauzes zijn aan het einde van regels die verband houden met gedichten, geen rijmpjes of verzen, maar alinea's, zinnen en zinsfragmenten met beschrijvingen van afbeeldingen en emoties. Maar hij gebruikt veel poëtische technieken zoals consonantie, assonantie, metaforen, herhaling en symboliek. Anderzijds wordt gezegd dat het poëzie is die op een prozaïsche manier is geschreven, waarbij het verhalende deel wordt benadrukt, samen met gewone poëtische technieken zoals fragmentatie, compressie, herhaling en rijm. Met andere woorden, in dit genre is er een dunne lijn tussen poëzie en proza. Maar feit is dat beide gedachten een hoge poëtische kwaliteit hebben, dus de gedachtegang leidt vaak op natuurlijke wijze tot een openbaring, een laatste gedachte of een beeld om bij de lezer achter te laten.

Dit is een heel oud genre. Het is meestal gerelateerd aan de schrijver Aloysius Bertrand, die wordt beschouwd als de vader van dit genre, en ook aan 19e-eeuwse Franse symbolistische schrijvers zoals Charles Baudelaire en Stéphane Mallarmé. Van daaruit heeft deze vorm zich snel verspreid naar de andere literaire en innovatieve kringen over de hele wereld, onder dichters als Franz Kafka in Duitsland en Jorge Luis Borges, Pablo Neruda en Octavio Paz in Latijns-Amerika. Elke groep schrijvers paste de vorm aan en ontwikkelde hun eigen regels en beperkingen en breidde zo de definitie van dit poëtische proza-genre uit. Tegenwoordig is dit genre nog steeds erg geliefd vanwege het feit dat het vrijheid biedt van structuur en vorm en op een boeiende manier is geschreven.

In de sectie Kolekshon di Prosa Poétiko [Poëtische prozacollectie] is er het hoofdstuk Bèrdat no sa pika lenga [De waarheid zal de tong niet prikken] waar je dit soort gedichten kunt vinden, die veel langer zijn. Zoals ik heb geïllustreerd, kunnen we ze beschouwen als poëtisch proza, of een soort verhaal, dat ook zijn grappige delen kan hebben, of dat gewoon ter vermaak is en soms zelfs een moraal heeft.

Ik hou van woordspelingen, ik gebruik graag asonantie, aliteratie, stijlfiguren enz. Ik heb ook vormpoëzie gemaakt, of visuele poëzie. Ik gebruik vaak gepaarde rijm, omarmd rijm, gekruist rijm of gedeeltelijk rijm. In dit poëzieboek heb ik ook rekening gehouden met verschillende bestaande poëzie-genres. Zoals liefdesgedichten, zoals Eksploshon amoroso [Liefde explosie] dat ook een climax is en Futuro amor [Toekomstige liefde]. Violeta [violette], is geschreven vanuit het mannelijke perspectief. Baguèchi di amor [Toverstokje van liefde] is semi-acrostichon met vorm en Kronometrahe [Timing] is een acrostichon met vorm.

 

Op deze manier hoop ik jonge mensen te inspireren zodat ze naast het schrijven van traditionele poëzie ook experimenteren met het schrijven van de modernere vormen van poëzie en hen te inspireren om bij elke gelegenheid poëzie te schrijven. Poëzie moet niet worden beschouwd als iets saai of iets dat alleen voor volwassenen is bedoeld. Naast diepere poëzie met lettergreep tellen, metrum, ritme die strikt ingesteld zijn, is er ook prachtige poëzie die hun eigenaardige technieken kan hebben, die de dichter zelf creëert. Daarom zijn er de laatste tijd veel dichters die overwegen om meer tijd te besteden aan het schrijven van vrije poëzie, die ze vaak vrije verspoëzie of gedachten noemen.

Soneto di olvido [Sonnet van vergetelheid] is een sonnet van 11 lettergrepen. Karusèl [Carrousel] en Filingrana [Filigraan] zijn pantoums. We kunnen Héroe nashonal [Nationale held] en Bahia di Santa Ana [Sint Annabaai] beschouwen als heroïsche gedichten. Kurason ku Dios [Hart tot God] begint met de metrische stijlen zoals trochee en jambe en eindigt met een cocktail van anapest, dactyl en amfibrach. In E wals di bida [Levenswals] overheerst dactyl. Riba pasarela internashonal [Op de internationale catwalk] en Street legal zijn fabels. Sha sha en Carpe diem zijn quaterns, terwijl we Un rosa [A rose] kunnen beschouwen als een elegie of spijt. Chan ku Chan di Tantan Katan [Chan en Chan van Tante Katan] is een soort tongbreker. Kuenta di gai pilon [Een misleidend verhaal] staat vol met uitspraken, uitdrukkingen en spreekwoorden. Er zijn verschillende odes en lyrische gedichten en natuurlijk de zo geliefde ritmische poëzie als Galein en Yu di tera [Aardbewoner]. Sommige gedichten gaan vergezeld van een foto die een aspect illustreert dat in het gedicht wordt genoemd en in sommige gevallen met een beetje informatie uit de afbeelding of het gefotografeerde object.

Voor geïnteresseerden en vooral voor onze tieners heb ik aan het eind een uitgebreide woordenschat toegevoegd. Daar geef ik de verschillende betekenissen van de soorten poëzie die misschien minder bekend zijn. Het vocabulaire is niet alleen uitgebreid vanwege de grote hoeveelheid poëzie in dit boek, maar ook vanwege de vele woorden en uitdrukkingen die onze ouderen in het verleden gebruikten en die tegenwoordig bijna in de vergetelheid zijn geraakt. Het gaat om woorden en uitdrukkingen die vaak diepgaand, leerzaam of zelfs grappig zijn en die tegenwoordig de moeite waard zijn om te benadrukken. Door deze in een poëtisch jasje te stoppen, worden ze niet alleen insterfelijk gemaakt, maar het zal ook een stimulans zijn om ze in ons dagelijks leven te blijven gebruiken. Op deze manier geven we eer en waardering aan ons literair cultureel erfgoed.

Ik ben dol op experimenteren. Maar bovenal probeer ik mijn eigen stijl te creëren.

Geniet van dit eerste dichtbundel van poëzie en poëtisch proza.

Cathleen Giterson :)

bottom of page